Od gestów do języka: historia języka migowego
Język migowy jest ważnym narzędziem komunikacji dla osób niesłyszących i niedosłyszących. Już w starożytności Platon wspominał o gestach jako formie komunikacji. W XII wieku cystersi opracowali alfabet palcowy, który był używany w klasztorach, natomiast pierwsze metody nauczania języka migowego stworzyli w XVI wieku hiszpańscy duchowni Pedro Ponce de Leon i Juan Pablo Bonet. W XVIII wieku w Francji powstały pierwsze szkoły dla niesłyszących.
Różnorodność języków migowych na świecie
Na świecie istnieje wiele języków migowych, które różnią się między sobą. Przykłady to amerykański język migowy (ASL), brytyjski język migowy (BSL) czy francuski język migowy (LSF). Każdy ma swoje unikatowe cechy i regionalne odmiany. W 1973 roku powstał International Sign Language – sztuczny język migowy, zwany także gestuno. Ustanowiła go Światowa Federacja Głuchych i jest on wykorzystywany podczas oficjalnych kontaktów osób niesłyszących, na przykład na kongresach głuchych czy podczas zawodów sportowych osób o upośledzonym słuchu.
Miganie po polsku
W Polsce istnieją dwie odmiany języka migowego – polski język migowy (PJM) oraz system językowo-migowy (SJM). PJM jest naturalnym językiem wizualno-przestrzennym z własną gramatyką, którym posługują się osoby niesłyszące w Polsce. Powstał w XIX wieku, gdy w 1817 roku ksiądz Jakub Falkowski założył w Warszawie Instytut Głuchoniemych i Ociemniałych. W 1879 roku wydano pierwszy słownik języka migowego, który ujednolicił gesty i znaki. Polski język migowy jest powiązany z francuskim językiem migowym, który został rozwinięty przez Charlesa-Michela de L’Épée. SJM jest sztucznym systemem komunikacji stworzonym w latach 60. XX wieku przez osoby słyszące w celu ułatwienia komunikacji z osobami niesłyszącymi. Wywodzi się bezpośrednio z polskiego języka fonicznego i polega na równoczesnym mówieniu i ilustrowaniu znakami migowymi tego, co się mówi, zgodnie z gramatyką języka polskiego.
System komunikacji osób głuchoniewidomych
Na potrzeby osób, które mają jednocześnie problemy ze słuchem i wzrokiem został opracowany także systemu komunikacji osób głuchoniewidomych (SKOGN). Stosuje się w nim różne metody, takie jak alfabet Lorma, mowa werbalna, daktylografia, dotykowy język migowy oraz alfabet Braille’a. Metody te mogą być używane samodzielnie lub w kombinacji, w zależności od potrzeb osoby głuchoniewidomej.
Rola tłumaczy migowych – wspieranie dostępności
Tłumacze języka migowego odgrywają kluczową rolę w zapewnianiu dostępu do informacji i usług dla osób niesłyszących. Pracują w instytucjach publicznych, na konferencjach, w mediach oraz w wielu innych miejscach. Aby zostać tłumaczem migowym, potrzebne są odpowiednie kwalifikacje. Praca ta wymaga nie tylko znajomości języka migowego, ale także umiejętności tłumaczenia w czasie rzeczywistym.
Oficjalnym dokumentem potwierdzającym kwalifikacje i umiejętności tłumacza języka migowego w Polsce, wymaganym w wielu instytucjach publicznych oraz prywatnych, jest Certyfikat Tłumacza Polskiego Języka Migowego wydawany przez Polski Związek Głuchych. Aby uzyskać certyfikat, kandydat musi mieć ukończone 21 lat oraz posiadać co najmniej wykształcenie średnie, ukończyć kursy języka migowego oraz zdać egzamin certyfikacyjny, składający się z części teoretycznej i praktycznej.
Podstawy prawne dotyczące dostępności tłumaczy języka migowego w Polsce
Podstawy prawne dotyczące dostępności tłumaczy języka migowego w Polsce obejmują kilka kluczowych aktów:
- Ustawa o języku migowym i innych środkach komunikowania się z dnia 19 sierpnia 2011 r.zobowiązuje urzędy, szkoły i placówki zdrowia do zapewnienia tłumacza PJM i SJM.
- Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami z dnia 19 lipca 2019 r.nakłada obowiązek na instytucje publiczne, aby zapewniły dostępność architektoniczną, cyfrową i informacyjno-komunikacyjną, w tym tłumacza PJM i SJM.
- Ustawa o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych z dnia 4 kwietnia 2019 r. wymaga, aby podmioty publiczne zapewniały dostępność cyfrową swoich stron internetowych i aplikacji mobilnych.
- Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 26 marca 2014 r. nakłada obowiązek na biura obsługi abonentów, aby zapewniły tłumacza języka migowego dla głuchych klientów.
- Polska ratyfikowała także Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych w 2012 roku, zobowiązując się do eliminacji dyskryminacji i promowania technologii wspierających osoby niepełnosprawne.
Język migowy – niezbędny w wielu dziedzinach
Język migowy znajduje zastosowanie w wielu sytuacjach. Przede wszystkim służy do komunikacji z osobami niesłyszącymi. Może być również używany w rehabilitacji i komunikacji z pacjentami po udarze, w miejscach pracy z dużym hałasem oraz do wspomagania komunikacji dzieci ze spektrum autyzmu. Jest niezbędny w wielu obszarach życia, takich jak edukacja, kultura i instytucje publiczne. W Europie i Polsce rośnie zapotrzebowanie na tłumaczy języka migowego, co wynika z większej świadomości i potrzeby zapewnienia dostępności dla osób niesłyszących.
Usługi tłumaczy migowych Lidex: jakość i profesjonalizm
W Lidexie od lat oferujemy naszym klientom możliwość skorzystania z usług sprawdzonych i doświadczonych tłumaczy języka migowego. Tłumaczenia migowe wykonywane są między innymi na potrzeby imprez sportowych, na przykład meczów reprezentacji piłki nożnej, targów książki, szkoleń, konferencji naukowych czy wynikowych. Wykonujemy również usługę wgrywania lektora języka migowego do filmów dla urzędów, instytucji kulturalnych czy organizacji pozarządowych. Zachęcamy do kontaktu!
